W celu zdiagnozowania osteoporozy wykonuje się badanie densytometryczne czyli oznaczenie gęstości mineralnej kości (BMD). Za miejsce pomiaru uznaje się bliższy koniec kości udowej lub odcinek lędźwiowy kręgosłupa.
Program aparatu porównuje pomiary danego pacjenta z wynikami w grupie kontrolnej i na tej podstawie oblicza się tzw. wskaźnik T-score, który mówi, o ile u danego pacjenta obniżyła się gęstość mineralna kości w stosunku do osób zdrowych. Do innych obrazowych badań diagnostycznych, które można wykonać w celu oznaczenia BMD i rozpoznania osteoporozy, zalicza się tomografię komputerową (TK), zdjęcia radiologiczne i badania ultrasonograficzne.
Osteoporoza rozwija się powoli przez kilka lat, nie dając żadnych objawów. Jednym z pierwszych niepokojach symptomów jest, tzw. złamanie samoistne, do którego dochodzi bez wyraźnych przyczyn. Aby do tego nie dopuścić, kobiety po menopauzie i mężczyźni po 65. roku życia., powinni przeprowadzić odpowiednie badania diagnostyczne, pozwalające wykryć osteoporozę w jej stadium bezobjawowym.
Podstawą rozpoznania jest badanie densytometryczne (densytometria), czyli badanie gęstości kości. Zwykle sprawdza się kręgosłup lędźwiowy i/lub biodro. Densytometr mierzy gęstość (wytrzymałość) kości. Wynik wskazuje, czy jesteśmy zagrożeni osteoporozą (pierwsze stadium to osteopenia), czy proces jest na tyle zaawansowany, że grożą nam złamania.
od 1,0 do -1,0 – norma
od -1,0 do -2,5 – osteopenia
poniżej -2,5 – osteoporoza
Jeżeli wynik densytometrii będzie mniejszy niż -1, lekarz zleci nam dodatkowe analizy, m.in. poziom wapnia i fosforu we krwi, fosfatazę alkaliczną, OB, poziom wapnia w dobowej zbiórce moczu. Po badaniach specjalista dobiera właściwą dla nas terapię.
W ostatnich latach „karierę” zrobiły metody oceniające ryzyko wystąpienia złamań. Najszerzej stosuje się metodę FRAX. Dzięki niej można samodzielnie ocenić (w procentach), jak duże jest ryzyko wystąpienia złamań w ciągu najbliższych 10 lat. Wyników takiej analizy nie należy jednak bezpośrednio przekładać na rozpoznanie. Postawienie diagnozy i decyzja o podjęciu terapii powinny być zawsze podejmowane indywidualnie.